Abstrakt – przygoda z prądem

Wyobraź sobie, że świat wokół nas to ogromna, pulsująca sieć niewidzialnych rzek, w których zamiast wody płyną elektrony. Te rzeki mają swoje źródła (elektrownie), dopływy (linie przesyłowe), tamy i wodospady (transformatory), kanały irygacyjne (linie dystrybucyjne), aż wreszcie dopływają do naszych domów, biur i fabryk, gdzie zmieniają się w światło, ciepło, dźwięk i ruch.

Historia tego systemu to opowieść o genialnych umysłach, rywalizacji i kompromisach – od pierwszych eksperymentów z elektrycznością w starożytnej Grecji po XIX-wieczne „wojny prądowe" między Edisonem a Teslą.

Główne stacje wyprawy

Na tej wyprawie dotkniemy kilku głównych stacji:

Narodziny energii

Jak człowiek nauczył się przekształcać ruch w prąd (od dynama po elektrownię jądrową) i dlaczego różne kraje stawiają na odmienne źródła.

Transformacja i przesył

Skąd się wzięło słowo transformator, dlaczego prąd musi zmieniać swoje oblicza (napięcie) i jak to możliwe, że energia ze szkockiej elektrowni może zasilić żarówkę w Portugalii.

Dystrybucja i standaryzacja

Dlaczego w USA napięcie wynosi ~120 V, a w Europie ~230 V, czemu istnieje ponad tuzin rodzajów wtyczek i jakie historyczne, techniczne i polityczne powody za tym stoją.

Fizyka w tle

Co to właściwie jest prąd, czym różni się prąd stały (DC) od przemiennego (AC), i jak prawa Faradaya i Ohma rządzą światem, choć większość z nas o tym nie myśli.

Spojrzenie globalne

Jak różne kraje budują sieci elektroenergetyczne: ogromne, scentralizowane systemy kontra nowoczesne mikro-sieci oparte na energii odnawialnej.

Konsumpcja i przyszłość

Od żarówki Edisona po ładowarki samochodów elektrycznych: jak zmienia się to, do czego „używamy prądu", i jak Internet Rzeczy, magazyny energii oraz sieci inteligentne (smart grids) zmieniają nasz kontakt z elektrycznością.

Podsumowanie

Ta historia to nie tylko technika – to też opowieść o ludzkiej wyobraźni, o tym jak zjawisko, które kiedyś było „boską iskierką", stało się fundamentem współczesnej cywilizacji.